Zaterdag 3 november 2018 is Marie Steverink-Braam een bijzondere en markante Kroezenhoekster van ons heengegaan.

Wij Kroezenhoekers, noemden haar Moeder Marie. Zij stond aan de basis van de Kroezenhoekse kermis, ze hield het Kroezenhoekse nieuws bij en bracht een flink aantal jaren De Kroezenhoekse krant uit.

Marie is geboren op 10 april 1929 en is 89 jaar geworden.

Marie Steverink-Braam behoorde, samen met haar zus Aly, tot de eerste lichting kraamverzorgsters, die in 1950 van de opleiding kwam. Hun pioniersjaren in de kraamzorg bestonden uit hard werken en avontuur. Marie’s tip voor haar vakgenoten van nu: ‘Trek je niet te veel aan van wat anderen zeggen, doe gewoon goed je werk.”

Marie was het vierde kind van de acht in een katholiek boerengezin in het dorp Netterden. In 1947 werden de 18-jarige Marie en haar één jaar oudere zus Aly gevraagd of ze een nieuwe particuliere praktijkopleiding tot kraamverzorgster wilden volgen. Ze kregen een minimale stagevergoeding. Marie: ‘Het begon met stage lopen als hulp in de huishouding. Drie keer per week hadden we theorielessen. De pastoor gaf ons godsdienstles, van de huisarts kregen we les in ‘gynaecologie’ en de hoofdzuster gaf kraamles. Ook kon je je bijscholen in rekenen en taal.’ Op 17 mei 1950 behaalden de zussen hun ‘diploma voor kraamverzorgster’ en gingen daarna aan het werk.

Het was “beestachtig hard werken” zou Marie zeggen. Jarenlang werkte ze in de Achterhoek, maar ook in andere delen van het land. Omdat vervoer een probleem was, kochten haar zus en zij een brommer. Het waren de eerste bromfietsen van het dorp. Soms gingen Marie en Aly voor de lol tegelijk vol gas door het dorp. ‘Dat gaf me ’n lawaai’, zei Marie glunderend, toen ze dat ooit vertelde.

Op bijna 26-jarige leeftijd besloot Marie te stoppen met de kraamzorg. Haar moeder was ernstig ziek en ze werkte liever op een boerderij.

In juni 1959 trouwde Marie met Jan Steverink en samen kregen ze 7 kinderen.

Ze woonden op de boerderij Nelles aan de Oude Dinxperloseweg. Deze kon door kavelruil in 1978 verplaatst worden naar de Slaege.

In 1991 keerden Marie en Jan weer terug naar de Oude Dinxperloseweg.

Marie stond aan de wieg van de Kroezenhoekse kermis. Ze was altijd erg geïnteresseerd in het wel en wee van de Buurtschap, maar stond bovendien voor iedereen klaar.

In 1992 begonnen buurtgenoten “de Kroezenhoekse kermis”. Marie en Jan stelden het erf en de ‘deal’ van boerderij Nelles beschikbaar als kermisterrein.

Marie had al die jaren veel spullen verzameld van het leven op en rond de boerderij. Nelles was door Marie ingericht als museum.

Door het jaar heen verschenen er wel artikeltjes in de lokale kranten over de Kroezenhoek, over Kroezenhoekers of over onderwerpen die wel bij de Kroezenhoek hoorden. Marie knipte deze artikeltjes en berichtjes uit. Ze werden onder het grote tafelkleed gelegd in de kamer. In november werd al het spul onder het tafelkleed geplukt en op grote papieren geplakt. Zo ontstond de Kroezenhoekse krant. Marie bracht de kranten aan de man tijdens de jaarlijkse Nieuwjaarsreceptie in januari. Mensen die niet aanwezig konden zijn, werden thuis bezocht en konden dan de krant kopen.

Marie stond ook aan de basis van het boek: “de Kroezenhoek, i-j zölt der maor wonen!”. Ze leverde teksten aan van liedjes, zoals het “De wasseldoek uut de Kroezenhoek” en andere verhalen.

In het leven van Marie is heel veel gebeurd. Ze heeft keihard gewerkt, was er altijd voor de kinderen en de buurt en was altijd erg actief. Ze was zeer gelovig en ging wekelijks de rozenkrans bidden met een aantal vrouwen in de kerk in Silvolde. Dat heeft ze jarenlang vol gehouden.

Marie was de super “naober’’. Zoals zij dat heeft gedaan, zo moet naoberschap zijn bedoeld.

Haar man Jan Steverink stierf in december 2015 en Marie bleef alleen achter. Ze redde zich aardig maar kon altijd rekenen op de hulp van haar kinderen.

Een paar jaar geleden kon Marie niet meer alleen thuis wonen. Ze verhuisde in juli 2016 naar de Schuylenburgh waar haar zeer actieve leven ten einde kwam op zaterdag 3 november 2018.

In 1999 werd Marie met het vogelknuppelen, Koningin van de Kroezenhoek.

En Koningin van de Kroezenhoek …. dat is ze altijd gebleven.

Moge ze rusten in vrede.

Beste Kroezenhoekers,

In april j.l. had ik een gesprek met Corinne en Maurits over het naderende afscheid van Corinne.

Op basis van dat gesprek is een levensloop gemaakt. Corinne en Maurits hebben dat gelezen en besloten is dat zij aanpassingen zouden doen in de tekst. Corinne is inmiddels overleden en van Maurits kreeg ik de tekst met enkele aanpassingen terug. Graag dank ik Corinne en Maurits voor het plezierige en bijzondere gesprek.

Graag deel ik deze herinneringen met de Kroezenhoek.

Gute Nacht, Freunde, es wird Zeit für mich zu gehen…

 In memoriam Corrine Corts

1967 – 2018

 Eens een wereldreiziger,
altijd een wereldreiziger.
Alleen deze bestemming
is me té onbekend

 Corinne Corts keek terug op een mooi leven. Ze was blij dat ze ooit besloten heeft om de opleiding tot reisadviseur te volgen. Met deze opleiding in haar zak, heeft ze veel van de wereld gezien, alleen, maar ook vaak met Maurits. Ze is op plaatsen geweest waar niet iedereen komt, heeft veel moois gezien en daardoor ook veel levenservaring opgedaan.

Wel had ze heel graag haar eigen activiteiten willen ontplooien op Nelles, samen met Maurits en anderen mee laten genieten van de locatie via zorg, workshops en wat al niet meer. Ze deed de laatste maanden af en toe wat ze kon en had daar veel plezier in. Het voelde goed je partner te steunen en het bedrijf. Corinne heeft verteld dat ze fijne familie en vrienden heeft die haar accepteerden en namen zoals ze was.

Corinne Corts geboren op 7 juni 1967 was getrouwd met Maurits Steverink. In 2012 werd bij Corinne darmkanker geconstateerd. Na diverse behandelingen in de laatste 6 jaar, heeft Corinne eind 2017 besloten om de behandelingen te stoppen. Ze had toen wel het idee de handdoek “in de ring” te gooien. Soms voelde dat als een gemiste kans of zwak. Ze moest een afweging maken met vele onbekende factoren, maar het doel was helder. Het ging om kwaliteit van leven en de goede dagen samen met Maurits, Fox de kat, Woepi de hond en familie en vrienden. De vraag was, wat levert niets doen op en wat leveren de behandelingen op? Er was wel eens twijfel bij haar besluit, maar uiteindelijk voelde het afzien van behandelingen wel beter voor haarzelf.

Corinne: ’Vaak hoor je dat je kanker moet overwinnen, of ertegen vechten. Maar tegen kanker kun je niet vechten, je krijgt het, je hoopt dat de behandelingen aanslaan en de kanker doen afnemen of stoppen, maar dan nog is het afwachten. Wil je alle energie geven aan vechten of aandacht voor elkaar?’.

In november 2017 werd duidelijk dat de behandelingen te veel energie gingen kosten en de kans op verbeteringen gering zijn. Besloten werd de tijd en energie niet meer te besteden aan behandelingen en het bijbehorende gedoe en bijwerkingen. Hoewel daarna de “plus” dagen nog altijd in de meerderheid waren, kwamen er ook “min” dagen.

Corinne is zelden echt boos geweest, wel heel verdrietig. Voor zichzelf heeft ze geaccepteerd dat het zo is. Het feit dat haar ouders al op jonge leeftijd aan kanker zijn overleden én haar schoonzus borstkanker kreeg, maakte haar soms boos en opstandig.

Was ich noch zu sagen hätte

Ondanks het verdriet dat ze ziek was en wist dat ze aan die rotziekte zou overlijden op zo’n jonge leeftijd, keek Corinne terug op een heel mooi leven.

Door de ziekte hebben Corinne en Maurits elkaar nog beter leren kennen. Samen werden de emoties gedeeld. Het werd duidelijk waar het eigenlijk om gaat in het leven: samen van de mooie dingen genieten. Plezier hebben om de kleine en grote dingen in het leven en vooral er gewoon zijn.

Zowel Corinne als Maurits hebben de ondersteuning van vrienden, familie, buren en hulp van verschillende medisch – maatschappelijke zorginstanties tijdens de laatste maanden van haar leven, als zeer waardevol ervaren.

De ziekte en alles wat erbij hoort, maakte dat Corinne soms voelde dat ze geleefd werd en dat haar “eigen” privéleven weg was. Voor Corinne was het belangrijk in deze periode om de regie in eigen hand te houden. Daarnaast vonden beiden het fijn mensen om hen heen te hebben die hen mee konden nemen in dit proces. Regelmatig hebben Corinne en Maurits familie, vrienden en buren op de hoogte gehouden. Mooi was, zo vertelde Corinne om na zo’n bijeenkomst dan samen weer een borrel te kunnen drinken met elkaar en voelde ze zich hierdoor erg gesteund.

Tijdens haar ziekte waren en bleven er veel emotionele momenten. Soms kon ze daar heel goed mee omgaan en soms was dat heel moeilijk.

In november dacht Corinne dat ze kerst 2017 niet zou halen. Toch kwam er nog een periode van stabiliteit, waardoor ze nog steeds kon genieten, van kleine dingen, zoals zelf koken, stofzuigen, het huis wat opruimen. Dit gaf haar het gevoel toch nog in het leven te staan en dingen kunnen doen die ze graag wilde.

Wat ik nog wil zeggen…

Corinne was van mening dat ze een soort van einzelgänger was en soms nogal eigenzinnig. Als einzelgänger betekent dat je voor jezelf of anderen opkomt en je af en toe je even uit de hectiek terugtrekt, dan is dat geen slechte eigenschap!

Corinne was zich bewust van het feit dat er een keer een einde zou komen aan haar leven.

En dat bereidde ze dan ook voor. Het gaf haar gek genoeg rust, om haar eigen uitvaart voor te bereiden samen met Maurits en broer Erwin en schoonzus Monique. Ze wilde de regie in eigen handen houden, maar familie en vrienden wel de gelegenheid geven om spontaan nog iets te doen als het zover zou zijn.

Corinne, haar naam betekent: meisje, puur. Dit pure meisje was wel een powervrouw. Wat een power om zo in het leven te staan en naar het einde toe te groeien.

Op vrijdag 14 september 2018 is Corinne overleden.

Corinne geeft ons nog een wijze les mee:

 “Het leven is kort, heb en hou het goed met elkaar.
Breek de regels, vergeet snel, kus langzaam,
l ach uitbundig en heb nooit spijt van iets
wat je deed glimlachen”.


Silvolde, 1 november 2018